02.01.2020
Mevzuat Değişikliği
10.07.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7181 sayılı Tapu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile;
- 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 883. maddesine “İpotek süreli olarak kurulmuşsa, sürenin bitiminden itibaren otuz gün içinde ipotekli taşınmaz üzerinde 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 150/c maddesinde belirtilen şerhin konulmaması hâlinde ipotek, malikin talebiyle tapu müdürlüğünce terkin edilir”,
- 2644 sayılı Tapu Kanununa “22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 883. maddesinin ikinci fıkrasının yürürlüğe girdiği tarihten önce süresi dolmuş olmasına rağmen terkin edilmeyen süreli ipoteklerde anılan fıkrada belirtilen otuz günlük süre, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte başlar”
hükümleri eklenmiştir.
Bu hükümlerin yürürlük tarihi 01.01.2020 olarak belirlenmiştir. Özellikle 01.01.2020 tarihinden önce süreli olarak tesis edilen ve süresi sona eren ipoteklerin ipotek alacaklıları için 31.01.2020 tarihine kadar belirlenen süre 01.01.2020 tarihi itibariyle başlamış olduğu için söz konusu kanun değişikliği süreli ipotek alacaklıları ve ipotekli taşınmaz maliki açısından önem arz etmektedir.
Değişiklik özetle ne anlama geliyor?
Yasal düzenlemeden önce ipotek süreli de olsa sona ermesi ve terkin ettirilmesi yalnızca alacağın sona ermesine bağlanmıştı. Bu sebeple önceden ipotekli taşınmaz malikinin ipotek alacaklısından ipoteği terkin ettirmeyi talep edebilmesi yalnızca alacak sona erince mümkün olabiliyordu. Öyle ki süreli ipoteklerde alacak sona erse bile taşınmaz maliki ipoteği tek taraflı işlemle terkin ettiremiyordu ve ipotek alacaklısının ipoteği terkin ettirmemesi halinde taşınmaz maliki ipoteğin kaldırılması davasını açmak durumunda kalıyordu. Yasal düzenlemeyle birlikte 01.01.2020 tarihinden sonra süreli ipoteklerde artık alacak sona ermese de ipotek süresinin sona ermesiyle alacaklının terkin işlemine gerek kalmaksızın taşınmaz malikinin talebiyle ipotek terkin ettirilebilecektir.
İnceleme
7181 sayılı Tapu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla yapılan yasal düzenleme uyarınca,
- 01.2020 tarihinden önce süreli olarak tesis edilen ve süresi sona eren ipoteklerde, 31.01.2020 tarihine kadar,
- 01.2020 tarihinden sonra süreli olarak tesis edilen ipoteklerde, süre bitiminden itibaren 30 gün içerisinde
icra müdürlüğü tarafından ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe başlandığının tapu müdürlüğüne bildirilmemesi halinde taşınmaz maliki tapu müdürlüğüne ipotek terkin harcını yatırmak suretiyle ipoteğin terkin edilmesini sağlayabilecektir. Burada icra müdürlüğünün ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe başlandığına dair tapu müdürlüğüne yaptığı bildirim İcra ve İflas Kanunu’nun 150/c maddesindeki[1] bildirimdir. Bu sebeple, ipotek alacaklısı (01.01.2020 tarihinden sonra süreli olarak tesis edilen ipoteklerde) ipoteği sürdürmesi için süre bitiminden itibaren 30 gün içerisinde ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe başlaması ve icra müdürlüğünün bu icra takibini İİK 150/c bildirimini tapu müdürlüğüne yapması gerekmektedir. Aksi halde taşınmaz maliki terkin harcı yatırmak suretiyle ipoteği terkin ettirebilecektir.
Burada önemle belirtilmesi gereken husus 01.01.2020 tarihinden önce süreli olarak tesis edilen ve süresi sona eren ipoteklerde ipotek alacaklısı süreli ipoteği sürdürmek istiyorsa, 31.01.2020 tarihine kadar bu takibi başlatıp İİK 150/c bildirimini tapu müdürlüğüne yaptırmalıdır.
Sonuç
Sonuç olarak süreli ipoteklerde ipotek alacaklıları ipotek süresinin bitiminden itibaren 30 gün içerisinde ipoteğin alacağa çevrilmesi yolu ile takip açarak takip açıldığının tapu müdürlüğüne bildirilmesini icra müdürlüğü üzerinden sağlamalıdır. Aksi halde taşınmaz malikinin süreli ipoteği terkin ettirmesi söz konusu olacaktır.
[1] İcra ve İflas Kanunu Madde 150/c
Tapu idaresine haber verme
“İcra memuru, ipoteğin paraya çevrilmesi hakkındaki takibin başladığını tapu idaresine haber vermeye mecburdur. Tapu memuru, keyfiyeti taşınmazın siciline şerh verir. Taşınmazı bu şerh tarihinden sonra iktisap edenlere icra veya ödeme emri tebliğ olunmaz.”
